از لحاظ نحوه اعمال، انواع مختلفی از قراردادهای اختیار معامله وجود که دو سبک رایج و اصلی آنها اختیار اروپایی و اختیار آمریکایی است. در اختیار معامله اروپایی، خریدار اختیار تنها در روز سررسید میتواند از اختیار خود برای معامله دارایی پایه استفاده نماید، ولی در اختیار معامله آمریکایی این امکان در هر زمانی پیش از سررسید فراهم است و قراردادهای اختیار معامله ارائه شده در بورس ایران از نوع اروپایی می‌باشند که هم اکنون این قراردادهای اختیارمعامله بر روی واحدهای صندوق سرمایه گذاری، اوراق بهادار، خود کالا و قراردادهای آتی کالا راه اندازی شده و معامله میگردد.
⇐ اختیار معامله اروپایی:
اختیار معامله اروپایی تنها در تاریخ سررسید خود قابل اعمال است. به عبارت دیگر، دارنده این نوع اختیار معامله فقط میتواند در پایان مدت قرارداد اقدام به خرید یا فروش دارایی نماید. این ویژگی باعث میشود تا محاسبه ارزش و مدیریت ریسک این نوع اختیار معامله ساده‌تر باشد.
مثال: فرض کنید یک اختیار خرید اروپایی برای سهام شرکت "الف" دارید که تاریخ سررسید آن یکم دی ماه است و قیمت توافقی خرید 100 تومان است. اگر قیمت سهام "الف" در تاریخ یکم دی ماه بالاتر از 100 تومان باشد، شما میتوانید این اختیار را اعمال کرده و سهام را به قیمت 100 تومان خریداری کنید و از تفاوت قیمت بهره‌مند شوید. اما اگر قبل از این تاریخ قیمت سهام بالا برود، نمی‌توانید از این افزایش قیمت استفاده کنید.
و اگر قیمت بازار سهم در این تاریخ از قیمت توافقی کمتر باشد میتوانید آن را اعمال نکرده و صرفا به اندازه خرید حق اختیار ضرر نمایید، لازم به ذکر است که این موقعیت ها در حوزه خرید اختیار خرید بیان شده و در حوزه خرید اختیار فروش با کاهش قیمت بازاری سهم فرد سود خواهد کرد و آن را اعمال میکند و در صورت افزایش قیمت بازار سهم دارنده خرید اختیار فروش آن را اعمال نمیکند.
در صورتی که موقعیت فروش اختیار خرید یا فروش اختیار فروش وارد شده باشید سود شما محدود به فروش حق میباشد و زیان شما نامحدود چرا که باید طبق دستورات خریدار اختیار رفتار نمایید و جهت جلوگیری از زیان میتوانید موقعیت خود را با گرفتن موقعیت معکوس ببندید که در ادامه نحوه بستن موقعیت ها را شرح خواهیم داد.بنابراین هنگام قرارگیری در موقعیت فروش اختیار معامله باید پیش بینی دقیقی از وضعیت نماد داشته باشید
⇐ اختیار معامله آمریکایی:
اختیار معامله آمریکایی به دارنده آن اجازه می‌دهد که در هر زمان تا تاریخ سررسید قرارداد، اقدام به خرید یا فروش دارایی کند. این انعطاف‌پذیری بیشتر، امکان بهره‌برداری از تغییرات قیمتی در طول مدت قرارداد را فراهم میکند، اما محاسبه ارزش و مدیریت ریسک آن نیز پیچیده‌تر است.
مثال: فرض کنید یک اختیار خرید آمریکایی برای سهام شرکت "ب" دارید که تاریخ سررسید آن یکم دی ماه است و قیمت توافقی خرید 100 تومان است. اگر قیمت سهام "ب" در هر زمانی قبل از یکم دی ماه بالاتر از 100 تومان برود، شما میتوانید فوراً این اختیار را اعمال کرده و سهام را به قیمت 100 تومان خریداری کنید و از افزایش قیمت بهره‌مند شوید.
⇤ تفاوت‌های کلیدی اختیار معامله اروپایی و آمریکایی:
1. زمان اعمال: اختیار معامله اروپایی تنها در تاریخ سررسید، در حالی که اختیار معامله آمریکایی در هر زمان تا تاریخ سررسید قابل اعمال است.
2. انعطاف‌پذیری: اختیار معامله آمریکایی به دلیل قابلیت اعمال در هر زمان، انعطاف‌پذیری بیشتری دارد.
3. ارزش‌گذاری: به دلیل تفاوت در زمان اعمال، ارزش‌گذاری اختیار معامله آمریکایی پیچیده‌تر از نوع اروپایی است.
نتیجه‌گیری:
انتخاب بین اختیار معامله اروپایی و آمریکایی بستگی به نیازها و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری شما دارد. در حالی که اختیار معامله اروپایی ساده‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر است، اختیار معامله آمریکایی انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه می‌دهد که میتواند برای برخی سرمایه‌گذاران جذاب‌تر باشد اما باید در نظر داشت که انواع اختیارهای ارائه شده در بازار بورس ایران از نوع اروپایی است و برای بهره مندی از اختیار معامله آمریکایی باید از بازارهای جهانی استفاده نمایید.
🔚یادآوری روش های خروج از بازار اختیار معامله
الف) دارنده موقعیت خرید اختیار معامله میتواند به یکی از ســه روش زیر از قرارداد خارج شود:
- موقعیت خــود را ببندد: خریدار قرارداد اختیــار، چون قبال یک قرارداد را خریده پس میتواند با فروش عین آن قرارداد به شــخص دیگر، موقعیت باز خود را بسته و از بازار خارج میشود.
- از حق خود استفاده کند : خریدار قرارداد اختیار میتواند از حق خــود برای فروش یا خرید کال اســتفاده نماید و قــرارداد را اعمال کند. اعمال بر اســاس اختیــار معامله اروپایی در تاریخ سررســید ممکن خواهد بود.
- از حق خود اســتفاده نکند: خریدار قرارداد اختیــار در صورتی که اســتفاده از حق اختیار به سودش نباشــد در تاریخ سررسید از حق خود استفاده نخواهد کرد و خود به خود قرارداد باطل خواهد شد
ب) دارنده موقعیت فروش اختیار معامله نیز چون به عنوان فروشنده در قرارداد شــرکت کرده اســت در طول دوره معاملاتی و تا قبل از سررسید میتواند قرارداد را به شخص دیگری واگذار کندیعنی موقعیت معکوس اخذ کند و موقعیت فعلی خود را ببندد و از بازار خارج شود.
