⇐ بورس اوراق بهادار تهران
بازار اوراق بدهی
1) اوراق صکوک
تعریف: اوراق مالی منطبق با شریعت اسلامی که به پشتوانه دارایی‌های فیزیکی منتشر می‌شوند.
مزیت: سازگاری با اصول شریعت و تنوع در ابزارهای سرمایه گذاری، مشارکت در سود واقعی
عیب: پیچیدگی‌های ساختاری، نااطمینانی از سود، بازارثانویه ضعیف تر و کمبود نقدینگی .
2) اوراق مشارکت
تعریف: اوراق بدهی است که برای تامین مالی پروژه‌های خاص دولتی و خصوصی صادر می‌شود.
مزیت: کسب سود شرعی تضمین شده توسط دولت یا شرکت،معافیت مالیاتی،مناسب سرمایه گذاری بلند مدت
عیب: نقدشوندگی کمتر و عدم ضمانت سود.
3) اوراق گواهی سپرده
تعریف: اوراقی که نشان‌دهنده سپرده‌گذاری مبلغ معینی در بانک به مدت مشخص است.
مزیت: تضمین اصل و سود سپرده، نقدشوندگی بالا.
عیب: سود پایین و محدودیت در تنوع سرمایه‌گذاری و مناسب سرمایه گذاری کوتاه مدت.
بازار اوراق مشتقه
1) اختیار خرید
تعریف: قراردادی که به دارنده حق خرید یک دارایی با قیمت مشخص در آینده را می‌دهد.
مزیت: امکان سودآوری بالا با سرمایه‌گذاری کم، امکان محدود کردن ضرر، کسب سود با افزایش قیمت دارایی پایه، نیاز به سرمایه کم، تنوع در استراتژی های معاملاتی
عیب: ریسک بالا در صورت انتخاب موقعیت نامناسب و احتمال از دست رفتن کل سرمایه ، نیاز به دانش تخصصی.
2) اختیار فروش
تعریف: قراردادی که به دارنده حق فروش یک دارایی با قیمت مشخص در آینده را می‌دهد.
مزیت: حفاظت از سرمایه در برابر کاهش قیمت دارایی، کسب سود با کاهش قیمت دارایی پایه ، نیاز به سرمایه کم، تنوع در استراتژی های معاملاتی
عیب: ریسک بالا در صورت انتخاب موقعیت نامناسب و پیچیدگی قراردادها همچون اختیار خرید ، نیاز به دانش تخصصی
3) اختیار فروش تبعی
تعریف: نوعی اختیار فروش که به سهامداران یک شرکت اجازه می‌دهد سهام خود را با قیمت مشخص به شرکت بفروشند.
مزیت: اطمینان از حداقل قیمت فروش برای سهامداران.
عیب: محدودیت در استفاده و شرایط خاص قرارداد.
4) قرارداد آتی سهام
تعریف: قراردادی که دو طرف را ملزم به خرید و فروش سهام در تاریخ مشخص با قیمت توافقی می‌کند.
مزیت: مدیریت ریسک و قیمت‌گذاری، معاملات بدون نیاز به تسویه فیزیکی
عیب: نیاز به تعهدات مالی و نوسانات شدید بازار، ریسک بالا در صورت عدم دانش.
بازار سهام
1) حق تقدم بورس
تعریف: حق خرید سهام جدید در زمان افزایش سرمایه شرکت‌ها.
مزیت: حفظ درصد مالکیت در شرکت و امکان سودآوری.
عیب: نیاز به سرمایه‌گذاری اضافی و ریسک نوسانات قیمت.
2) سهام عادی بورس
تعریف: سهام شرکت‌های بورسی که به صورت عمومی معامله می‌شوند.
مزیت: امکان کسب سود سرمایه‌ای و سود سهام، پتانسیل بازدهی بالا، نقدشوندگی خوب، حق رای در تصمیمات شرکت.
عیب: ریسک بالای نوسانات بازار و عدم تضمین سود.
صندوق‌های قابل معامله
1) صندوق اهرمی
تعریف: صندوق‌هایی که با استفاده از اهرم مالی تلاش می‌کنند سود بیشتری نسبت به تغییرات شاخص بورس به دست آورند.
مزیت: بازدهی بالا در صورت عملکرد مثبت بازار، کاهش ریسک غیر سیستماتیک.
عیب: ریسک بسیار بالا و مناسب نبودن برای سرمایه گذاری بلند مدت در پی اثر پذیری بیشتر از نوسانات نزولی بازار.
2) صندوق در اوراق با درآمد ثابت
تعریف: صندوق‌هایی که سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی و اوراق با درآمد ثابت دارند.
مزیت: ریسک کمتر و درآمد ثابت، نقدشوندگی بالا.
عیب: بازدهی محدود و مشخص، حساسیت نسبت به نرخ بهره.
3) صندوق بخشی
تعریف: صندوق‌هایی که سرمایه‌گذاری در یک بخش خاص از بازار (مثلاً فناوری یا انرژی) دارند.
مزیت: تمرکز بر بخش‌های پررشد بازار.
عیب: ریسک بخش خاص و نوسانات بازار.
4) صندوق مشترک
تعریف: صندوق‌هایی که سرمایه‌های مختلف را جمع‌آوری کرده و در ترکیبی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند.
مزیت: تنوع بالا و مدیریت حرفه‌ای، کاهش ریسک غیر سیستماتیک.
عیب: هزینه‌های مدیریتی و عدم کنترل مستقیم بر سرمایه‌گذاری‌ها و انتخاب اوراق بهادار .
5) صندوق در صندوق
تعریف: صندوق‌هایی که سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارند.
مزیت: تنوع بیشتر و مدیریت ریسک.
عیب: هزینه‌های مدیریتی مضاعف.
6) صندوق طلا
تعریف: صندوق‌هایی که سرمایه‌گذاری در طلا و مشتقات آن دارند.
مزیت: محافظت در برابر تورم و نوسانات ارز و طلا، عدم پرداخت هزینه های اضافی خرید فیزیکی طلا
عیب: نوسانات قیمت طلا، عدم همسبتگی با بازار سهام
7) صندوق‌های کالایی
تعریف: صندوق‌هایی که سرمایه‌گذاری در کالاها مانند نفت، فلزات و محصولات کشاورزی دارند.
مزیت: تنوع سرمایه‌گذاری و حفاظت در برابر تورم.
عیب: نوسانات قیمت کالاها و ریسک بازار.
8) صندوق شاخصی
تعریف: صندوق‌های شاخصی، سهامِ شرکت‌های بزرگ فعال در بورس را خریداری می‌کنند در حالی که استراتژی صندوق‌های سهامی، کسب سود از خرید هر نوع سهم موجود در بورس است.
مزیت : کاهش هزینه‌های سبدگردانی و مدیریت صندوق ، امکان کسب سود زیاد به دلیل نوسانات بورس
معایب : کم بودن انعطاف‌پذیری در شرایط مختلف بازار، ریسک کاهش قیمت واحدهای صندوق
⇐ فرابورس ایران
1) بازار سهام فرابورس
تعریف: سهام شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس را نداشته و در فرابورس معامله می‌شوند.
مزیت: فرصت سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوپا و کوچک.
عیب: ریسک بالای عدم شفافیت و نقدشوندگی پایین‌تر.
2) بازار اوراق مالی اسلامی
تعریف: اوراق مالی منطبق با شریعت اسلامی.
مزیت: امکان تامین مالی برای پروژه‌های مختلف با رعایت اصول شریعت.
معایب: محدودیت‌ها و پیچیدگی‌های قانونی.
3) بازار صندوق‌های قابل معامله فرابورسی
تعریف: صندوق‌های قابل معامله که شرایط پذیرش در بورس را نداشته و در فرابورس معامله می‌شوند.
مزیت: تنوع بالا و نقدشوندگی.
عیب: هزینه‌های مدیریتی و ریسک بازار.
4) اوراق گواهی تسهیلات مسکن
تعریف: اوراقی که نشان‌دهنده تسهیلات مسکن قابل دریافت توسط دارنده آن است.
مزیت: امکان تامین مالی برای خرید مسکن.
عیب: محدودیت در استفاده و نوسانات بازار مسکن.
5) ابزارهای مشتقه بازار فرابورس
تعریف:انواع ابزارهای مشتقه مانند قراردادهای آتی و اختیارات که در فرابورس معامله می‌شوند.
مزیت: ابزار مدیریت ریسک و امکان سودآوری.
عیب: پیچیدگی قراردادها و ریسک بالا.
⇐ بورس کالای ایران
1) معاملات فیزیکی بورس کالا
تعریف: خرید و فروش فیزیکی کالاها مانند فلزات، محصولات کشاورزی و نفت.
مزیت: ارتباط مستقیم با عرضه و تقاضای واقعی، خرید با قیمت های بهینه تر از بازار آزاد، ایجاد بازار ثابت جهت تامین مالی و حفظ نقدینگی برای شرکت های تولیدی.
عیب: هزینه های انبارداری و حمل و نقل، محدودیت خرید در تنوع و حجم برخی کالاهای عرضه شده.
2) معاملات سلف
تعریف: قراردادی برای خرید و فروش کالا در آینده با قیمت مشخص.
مزیت: ابزار مدیریت ریسک قیمت‌ها.
عیب: نیاز به تعهدات مالی و نوسانات قیمت.
3) معاملات گواهی سپرده کالایی
تعریف: اوراقی که نشان‌دهنده مالکیت کالاهای ذخیره شده در انبارهای مشخص هستند.
مزیت: افزایش نقدشوندگی کالاها، پوشش در برابر تورم.
عیب: هزینه‌های ذخیره‌سازی و بیمه.
4) معاملات آتی کالا
تعریف: قراردادی برای خرید یا فروش کالا در تاریخ آینده با قیمت معین.
مزیت: ابزار مدیریت ریسک و قیمت‌گذاری.
عیب: ریسک نوسانات قیمت و نیاز به تعهدات مالی.
5) معاملات اختیار معامله کالایی
تعریف: قراردادی که به دارنده حق خرید یا فروش کالا با قیمت مشخص در آینده را می‌دهد.
مزیت: امکان سودآوری بالا با سرمایه‌گذاری کم.
عیب: ریسک بالا و نیاز به دانش تخصصی در صورت قرارگیری در موقعیت نامنااسب
⇐ بورس انرژی ایران
1) بازار فیزیکی بورس انرژی
تعریف: خرید و فروش فیزیکی محصولات انرژی مانند نفت، گاز، و برق.
مزیت: تامین نیازهای انرژی و ارتباط مستقیم با بازار واقعی.
عیب: نوسانات قیمت و تاثیرات ژئوپلیتیکی.
2) بازار مشتقه انرژی
تعریف: معاملات مشتقه مبتنی بر محصولات انرژی مانند قراردادهای سلف و آتی.
مزیت: ابزار مدیریت ریسک و قیمت‌گذاری.
عیب: نوسانات قیمت و پیچیدگی قراردادها.
3) بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله
تعریف: اوراق بهادار مختلفی که در بورس انرژی معامله می‌شوند.
مزیت: تنوع سرمایه‌گذاری و امکان سودآوری،تامین مالی پروژه ها.
عیب: ریسک بازار و هزینه‌های مدیریتی.
