بازار بورس تهران، مانند بسیاری از بازارهای مالی دیگر، از گروه‌ها و صنایع مختلفی تشکیل شده است. هر گروه شامل شرکت‌هایی است که در یک حوزه‌ی مشخص فعالیت می‌کنند؛ مثلاً گروه خودرویی، گروه بانکی، گروه فلزات اساسی، پتروشیمی‌ها و غیره. در دوره‌های مختلف، مشاهده می‌شود که برخی از این گروه‌ها زودتر از سایرین رشد می‌کنند و به اصطلاح «پیشرو» می‌شوند، در حالی که برخی دیگر برای مدتی درجا می‌زنند یا حتی افت می‌کنند که به آن‌ها «عقب‌مانده» گفته می‌شود.
گروه پیشرو چیست؟
گروه پیشرو (یا لیدر بازار)، گروهی است که زودتر از سایر گروه‌ها روند صعودی یا نزولی بازار را آغاز می‌کند. مثلاً اگر بازار در حال رشد باشد، گروه پیشرو اولین گروهی است که با افزایش تقاضا مواجه می‌شود و قیمت سهام شرکت‌هایش شروع به افزایش می‌کند. این گروه معمولاً مورد توجه سرمایه‌گذاران بزرگ، خبرهای مثبت، یا تغییرات بنیادی مهم قرار می‌گیرد.
گروه عقب‌مانده چیست؟
در مقابل، گروه عقب‌مانده گروهی است که دیرتر از سایر گروه‌ها به روند کلی بازار واکنش نشان می‌دهد. یعنی اگر کل بازار در حال رشد باشد، این گروه با تأخیر رشد می‌کند یا ممکن است مدتی طول بکشد تا وارد فاز مثبت شود. گاهی این گروه‌ها به دلایل مختلفی مثل شرایط بنیادی ضعیف، نبودن خبرهای مثبت یا بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران دچار عقب‌ماندگی می‌شوند.
رابطه بین گروه‌های پیشرو و عقب‌مانده
یکی از رفتارهای جالب بازار این است که پس از رشد قابل توجه گروه‌های پیشرو، سرمایه‌گذاران به‌تدریج به سمت گروه‌های عقب‌مانده روی می‌آورند. چرا؟ چون قیمت سهام گروه‌های پیشرو پس از رشد زیاد، گران می‌شوند و جذابیت خرید آن‌ها کاهش می‌یابد. در مقابل، گروه‌های عقب‌مانده هنوز رشد نکرده‌اند و از نظر قیمتی ممکن است فرصت بهتری برای سرمایه‌گذاری باشند.
برای مثال، فرض کنید گروه خودرویی طی یک ماه رشد زیادی داشته باشد. سرمایه‌گذاران با دیدن رشد زیاد و رسیدن قیمت‌ها به سطوح بالا، به‌دنبال فرصت‌های جدید می‌گردند. حال اگر گروه بانکی هنوز رشدی نداشته باشد، ممکن است توجه‌ها به سمت آن جلب شود و موج جدیدی از تقاضا در آن شکل بگیرد.
چرا این موضوع برای سرمایه‌گذاران مهم محسوب می‌شود؟
شناخت رفتار گروه‌های پیشرو و عقب‌مانده به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بتوانند نقاط ورود و خروج بهتری برای معاملات خود پیدا کنند. اگر فردی بتواند زودتر از دیگران متوجه شروع حرکت یک گروه عقب‌مانده شود، می‌تواند پیش از رشد قابل توجه آن وارد سهم شود و سود مناسبی کسب کند.
همچنین در مواقعی که بازار وارد فاز اصلاح یا نزول می‌شود، معمولاً گروه‌های پیشرو زودتر واکنش نشان می‌دهند و افت می‌کنند. بنابراین، بررسی رفتار این گروه‌ها می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال هشدار برای خروج یا کاهش ریسک پرتفوی استفاده شود.
در بازار بورس تهران، همواره نباید تنها به گروه‌هایی که در حال رشد هستند توجه کرد. گاهی فرصت‌های مناسب در گروه‌هایی وجود دارد که مدتی در سایه مانده‌اند. بررسی رفتار گروه‌های پیشرو و عقب‌مانده می‌تواند به ما کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیریم و با تحلیل بهتر، سرمایه‌گذاری موفق‌تری داشته باشیم. کلید موفقیت در بورس، فقط دنبال کردن رشدهای قبلی نیست، بلکه تشخیص رشدهای آینده است.
