در سال‌های اخیر، عبارت «صندوق ETF» بیش از گذشته در گفت‌وگوهای مالی و سرمایه‌گذاری شنیده می‌شود. اما ETF دقیقاً چیست؟ چرا تا این حد مورد توجه قرار گرفته؟ و چگونه می‌توان به‌سادگی در آن سرمایه‌گذاری کرد؟
در این مقاله، به‌زبان ساده و به‌صورت گام‌به‌گام با مفهوم ETF، انواع آن، مزایا و نحوه سرمایه‌گذاری در این ابزار مالی آشنا می‌شویم.

صندوق ETF چیست؟

ETF یا صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (Exchange-Traded Fund) نوعی صندوق است که مانند سهام، در بورس معامله می‌شود. برخلاف صندوق‌های صدور و ابطالی که باید از طریق صدور و ابطال واحدها به آن‌ها ورود کرد، ETFها را می‌توان در ساعت معاملات بازار، به‌صورت لحظه‌ای خرید و فروش کرد.
به زبان ساده، صندوق ETF ترکیبی از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سهام بورسی است:
مانند صندوق، تنوع دارایی دارد و توسط مدیر حرفه‌ای اداره می‌شود؛
مانند سهم، در بورس معامله می‌شود و نقدشوندگی بالاتری دارد.

انواع صندوق‌های ETF 

در بازار سرمایه ایران، انواع مختلفی از ETFها فعالیت می‌کنند. آشنایی با آن‌ها به انتخاب بهتر کمک می‌کند:
۱. صندوق ETF درآمد ثابت
این صندوق‌ها بخش عمده سرمایه خود را در اوراق بدهی، سپرده بانکی و سایر دارایی‌های با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنند، مانند صندوق درآمد ثابت طلوع تدبیر پایا با نماد خورشید.
مناسب برای: افراد ریسک‌گریز و کسانی که به‌دنبال درآمدی نسبی و پایدار هستند.
۲. صندوق ETF سهامی
این نوع صندوق‌ها بیشتر سرمایه را در سهام بورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند. نوسانات بالاتر، اما پتانسیل بازدهی بیشتری نیز دارند، مانند صندوق مشترک امین تدبیرگران فردا با نماد الماس.
مناسب برای: سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری متوسط تا بالا.

۳. صندوق ETF مختلط
ترکیبی از دارایی‌های سهامی و با درآمد ثابت است. تعادل نسبی میان ریسک و بازده را فراهم می‌کند.
۴. صندوق ETF طلا
صندوق‌هایی که بخش عمده سرمایه خود را در گواهی سپرده سکه طلا یا مشتقات مرتبط با طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند.
مناسب برای: پوشش ریسک تورم یا نوسانات بازار ارز.

مزایای صندوق ETF

چرا باید در ETF سرمایه‌گذاری کنیم؟ دلایل زیر مهم‌ترین مزایای این ابزار مالی هستند:
نقدشوندگی بالا
برخلاف صندوق‌های صدور و ابطالی که فرآیند ابطال ممکن است چند روز زمان ببرد، ETFها را می‌توان به‌صورت آنی در بورس خرید و فروش کرد.
شفافیت اطلاعات
اطلاعات مربوط به NAV، بازدهی روزانه، ترکیب دارایی‌ها و گزارش‌های مالی ETFها به‌صورت مستمر منتشر می‌شود.
هزینه مدیریت پایین‌تر
از آنجا که اکثر ETFها به‌صورت غیرفعال (Passive) مدیریت می‌شوند، کارمزد مدیریت آن‌ها نسبت به صندوق‌های فعال کمتر است.
تنوع در سرمایه‌گذاری
با خرید یک واحد ETF، سرمایه شما بین چندین دارایی مختلف توزیع می‌شود و ریسک کاهش می‌یابد.
قابلیت شروع با سرمایه کم
برخلاف برخی صندوق‌های غیرقابل معامله که حداقل مبلغ برای ورود دارند، در ETFها می‌توان حتی با مبالغ پایین ( 500 هزار تومان) سرمایه‌گذاری کرد.
تفاوت صندوق ETF با صندوق‌های صدور و ابطال
 

چگونه می‌توان در ETF سرمایه‌گذاری کرد؟

گام اول: دریافت کد بورسی
برای خرید هرگونه اوراق بهادار از جمله ETFها، نیاز به کد بورسی دارید. برای دریافت کد بورسی کافی‌ست در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و از طریق کارگزاری تدبیرگران فردا احراز هویت شوید.
گام دوم: انتخاب کارگزاری
با انتخاب کارگزاری، می‌توانید معاملات خود را از طریق پنل آنلاین انجام دهید.

گام سوم: انتخاب ETF مناسب
براساس هدف، سطح ریسک‌پذیری و افق سرمایه‌گذاری خود، می‌توانید یکی از انواع ETF را انتخاب کنید:
اگر به‌دنبال سود دوره‌ای هستید → ETF درآمد ثابت

اگر دنبال بازدهی بلندمدت هستید → ETF سهامی

اگر برای پوشش تورم سرمایه‌گذاری می‌کنید → ETF طلا

گام چهارم: خرید واحدهای صندوق
در پنل معاملاتی خود، نماد ETF مورد نظر را جستجو کرده و با وارد کردن تعداد و قیمت، سفارش خرید خود را ثبت کنید.
گام پنجم: رصد و مدیریت سرمایه
پس از خرید، می‌توانید از طریق گزارش‌های NAV، بازدهی روزانه و تحلیل‌های مالی عملکرد صندوق را پیگیری کنید.

نکاتی که قبل از سرمایه‌گذاری در ETF باید بدانید

NAV را بررسی کنید
اگر قیمت تابلوی ETF خیلی بالاتر یا پایین‌تر از NAV باشد، ممکن است خرید در آن لحظه به‌صرفه نباشد.

بازدهی گذشته تضمینی برای آینده نیست
همانند سایر ابزارهای مالی، ETFها هم ممکن است در آینده عملکرد متفاوتی داشته باشند.

برگه سود نقدی (ETF درآمد ثابت)
برخی از ETFهای درآمد ثابت به‌صورت دوره‌ای سود نقدی پرداخت می‌کنند. تاریخ پرداخت و مبلغ سود را از سایت صندوق بررسی کنید.

ریسک بازار را دست‌کم نگیرید
ETFهای سهامی و طلا ممکن است در دوره‌هایی دچار نوسانات شدید شوند. تحمل ریسک خود را پیش از سرمایه‌گذاری بسنجید.

از کجا اطلاعات دقیق‌تری درباره ETFها بگیریم؟

برای بررسی دقیق‌تر و انتخاب آگاهانه، می‌توانید از منابع زیر استفاده کنید:
سایت فیپیران: اطلاعات بازدهی، NAV، مقایسه صندوق‌ها
سایت صندوق‌ها: هر صندوق ETF سایت اختصاصی دارد
سایت شرکت مدیریت فناوری بورس: بررسی قیمت لحظه‌ای و معاملات روزانه

جمع‌بندی: آیا سرمایه‌گذاری در ETF برای شما مناسب است؟

صندوق ETF ابزاری کارآمد، منعطف و شفاف برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه است. چه سرمایه‌گذار مبتدی باشید و چه فردی با تجربه، ETFها می‌توانند راهی ساده و مطمئن برای ورود به بورس و تنوع‌بخشی به پرتفوی شما باشند.
اگر به‌دنبال نقدشوندگی بالا، شفافیت اطلاعاتی و مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها هستید، صندوق ETF گزینه‌ای مناسب برای شما خواهد بود.